Αχινός, ο.
Στρογγυλή, η.
ΘΕΣΣΑΛΙΑ
157
145. Αχινός, πύργος
145. Αχινός, ο.
Η αρχαία πόλη Εχίνος είχε και κατά τη βυζαντινή περίοδο με-
γάλη στρατιωτική σημασία, επειδή βρισκόταν επάνω στο δρό-
μο που συνέδεε την πεδιάδα της Λαμίας με τη Δημητριάδα και
τις Φθιώτιδες Θήβες (Νέα Αγχίαλος). Η στρατηγική της ση-
μασία προκάλεσε το ενδιαφέρον του Ιουστινιανού, ο οποίος
ανακαίνισε τα αρχαία τείχη. Ο Εχίνος αναγορεύτηκε από πολύ
νωρίς σε επισκοπή, της οποίας ο επίσκοπος υπογράφει τα
Πρακτικά της Γ΄ Οικουμενικής Συνόδου της Εφέσου (431). Το
551/2 η πόλη καταστράφηκε από ισχυρό σεισμό και κατακλύ-
στηκε από παλιρροϊκό κύμα. Έκτοτε, εκτός από μία μνεία της
από τον Κωνσταντίνο Πορφυρογέννητο, δεν έχουμε γραπτές
μαρτυρίες. Στην κορυφή του λόφου, όπου βρίσκεται ο οχυ-
ρωματικός περίβολος της αρχαίας ακρόπολης, διατηρούνται
και τμήματα ίσως της ιουστινιάνειας οχύρωσης. Στους πρό-
ποδες του λόφου υπάρχει τετράγωνος πύργος της Φραγκο-
κρατίας, τα ανώτερα τμήματα του οποίου έχουν μεταγενέστε-
ρες επισκευές.
146. Σκάρφεια, η.
Πλησίον του σημερινού ομωνύμου οικισμού υφίστανται ίχνη
της επισκοπής της Κάρφιας, που άκμασε κατά τον 5ο αι., και
του οικισμού ο οποίος καταστράφηκε το 551/2 από σεισμό. Η
Κάρφια υπήρξε το κύριο λιμάνι της Πενταπόλεως και σημαντι-
κός χώρος αποθήκευσης σιτηρών.
147. Ράχες.
Στην παραλιακή περιοχή του ομώνυμου οικισμού της Πελασγί-
ας, έχουν εντοπιστεί λείψανα παλαιοχριστιανικής περιόδου, τα
οποία εκτείνονται και στον υποθαλάσσιο χώρο.
148. Μονολιά, η.
Ανήκει στο σύμπλεγμα νησίδων που είναι γνωστές Λιχαδονή-
σια. Η Μονολιά, που είναι γνωστή σήμερα ως Μακρουλή, βρί-
σκεται κοντά στην Στρογγυλή και σώζει ερείπια της παλαιοχρι-
στιανικής περιόδου -πιθανώς και βασιλική.
149. Στρογγυλή, η.
Στο νησί αυτό, που ανήκει επίσης στα Λιχαδονήσια και απέχει
από τα Καμένα Βούρλα περίπου είκοσι λεπτά, αποκαλύφθηκε
πρόσφατα ναΐσκος πιθανώς του 11ου αι. Επίσης επισημάνθηκε
οχυρωματικός περίβολος. Στο νησί μόνασε σύμφωνα με αγιο-
λογικές μαρτυρίες τον 11ο αι. ο καταγόμενος από τον Μυστρά
όσιος Γρηγόριος.
