Υπάτη, η.
Θερμοπύλες, οι.
ΘΕΣΣΑΛΙΑ
156
142. Υπάτη, Άγιος Νικόλαος, ψηφιδωτό
142. Υπάτη, η.
Το έτος 54 μ.Χ. ο άγιος Ηρωδίων, εκ των Εβδομήκοντα Απο-
στόλων (Ο΄) και συγγενής του αποστόλου Παύλου, ίδρυσε την
πρώτη χριστιανική κοινότητα στην Υπάτη, και αργότερα μαρ-
τύρησε. Προς τιμήν του κτίστηκε παλαιοχριστιανική βασιλική,
από την οποία δεν απέμειναν παρά λίγα αρχιτεκτονικά γλυπτά.
Οι Φράγκοι ηγεμόνες περιλάμβαναν μέχρι το 1214 την περιο-
χή στη βαρωνία του Ζητουνίου, αλλά κατόπιν περιήλθε στον
Δεσπότη της Ηπείρου. Το 1319, οι Καταλανοί, αφού προσάρ-
τησαν και άλλες περιοχές, ίδρυσαν το δουκάτο των Νέων Πα-
τρών (Υπάτης). Στη σημερινή Υπάτη έχουν επισημανθεί πολ-
λά κτίσματα, ρωμαϊκής και κυρίως παλαιοχριστιανικής περιό-
δου, όπως π.χ. βασιλική με βαπτιστήριο, με ψηφιδωτά δάπεδα,
κάτω και δίπλα από το σημερινό ναό της Αγίας Σοφίας, άλλα
κτίσματα με ψηφιδωτά δάπεδα και νεκροταφείο της ίδιας πε-
ριόδου. Στα άκρα της πόλης, όπου ο ναός του Αγίου Νικολάου
του 18ου αι., έχουν αποκαλυφθεί παλαιοχριστιανικά ψηφιδω-
τά δάπεδα καθώς και ανάγλυφα της μεσοβυζαντινής εποχής.
143. Αλεπόσπιτα, τα.
Στα Αλεπόσπιτα, κοντά στην κοινότητα Γοργοπόταμος, έχουν
διασωθεί αρχιτεκτονικά μέλη και άλλα γλυπτά προερχόμενα
από τον βυζαντινό ναό, πιθανώς καθολικό μονής, επάνω στον
οποίο εδράζεται ο νεώτερος ναός της Μεταμορφώσεως.
144. Θερμοπύλες, οι.
Κοντά στο χώρο της ιστορικής μάχης, υφίστανται λείψανα της
ιουστινιάνειας οχύρωσης.
