Κάδδι, το.
Πυργί, το.
ΕΥΒΟΙΑ
167
171. Σπηλιές, Παναγία Οδηγήτρια
167. Κάδδι, το.
Στο κέντρο του χωριού διατηρείται πύργος υστεροβυζαντινής
εποχής.
168. Κήποι, οι.
Στον οικισμό σώζεται πύργος υστεροβυζαντινής εποχής.
169. Οξύλιθος, ο.
Στον Οξύλιθο σώζονται τρεις βυζαντινοί ναοί. Στο συνοικισμό των
Χατζηριάνων, ο αφιερωμένος στην Κοίμηση της Θεοτόκου ναός
του νεκροταφείου, είναι σταυρεπίστεγος με νάρθηκα και ένα
δεύτερο μεταγενέστερο χώρο δυτικά. Οι εξαιρετικές τοιχογρα-
φίες του είναι έργα του τέλους του 13ου αι. και αποδίδονται στον
ίδιο ζωγράφο που διακόσμησε και τον ναό του Αγίου Δημητρί-
ου στο Μακρυχώρι. Ο σταυρεπίστεγος ναός του Αγίου Νικολά-
ου των Ριτζάνων διασώζει ελάχιστες τοιχογραφίες και ανάμεσά
τους την κτητορική επιγραφή με την χρονολογία 1304. Ο μικρός
ναός της Αγίας Άννας των Αλεξιάνων είναι μονόχωρος καμαρο-
σκέπαστος και κοσμείται με δύο στρώματα τοιχογραφιών, που
τοποθετούνται αντίστοιχα περί τα 1310-20 και γύρω στο 1370.
170. Βρύση, η.
Στον αρχαιολογικό χώρο του λόφου της Δραγγονάρας εντο-
πίζονται τα κατάλοιπα του κάστρου της Κούπας (La Cuppa) ή
της Επισκοπής, των υστεροβυζαντινών χρόνων.
171. Σπηλιές, οι.
Ο μικρός σταυρεπίστεγος ναός της Παναγίας Οδηγήτριας,
έχει μεταγενέστερο νάρθηκα στα δυτικά και ιδιαίτερα επιμελη-
μένη πλινθοπερίκλειστη τοιχοποιία στην κόγχη του ιερού. Επι-
γραφή αναφέρει το 1310/11 ως έτος κτίσης και ιστόρησης του
ναού. Οι σωζόμενες τοιχογραφίες έχουν θεωρηθεί ως το κα-
λύτερο δείγμα ζωγραφικής στην Εύβοια και φανερώνουν δυτι-
κές επιδράσεις. Όπως προκύπτει από το εικονογραφικό πρό-
γραμμα, το μνημείο είχε πιθανώς νεκρικό χαρακτήρα.
172. Οριό, το.
Έξω από το χωριό Οριό, κοντά στον Οξύλιθο, βρίσκεται ο ναός
του Γενεσίου του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου ή «Αγριόγιαν-
νης». Από τον αρχικό βυζαντινό ναό, του οποίου ο αρχιτεκτο-
νικός τύπος είναι άγνωστος, διατηρούνται μόνον η ανατολική
πλευρά και λίγα τμήματα από τους πλάγιους τοίχους. Τα υπό-
λοιπα μέρη οφείλονται σε νεότερες επεμβάσεις. Στο ιερό δια-
σώζονται τοιχογραφίες του 14ου αι.
173. Πυργί, το.
Ο μικρός ναός της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος είναι σταυ-
ρεπίστεγος και διασώζει γραπτή κτητορική επιγραφή με χρο-
νολογία ανέγερσης το έτος 1296. Οι καλής τέχνης τοιχογραφί-
ες του μνημείου και αυτές του α΄ στρώματος στην Αγία Θέκλα
έχουν εκτελεσθεί από τον ίδιο ζωγράφο. Ιδιαίτερη εντύπωση
προκαλεί η παράσταση του Χριστού Αμνού στην αψίδα, επη-
ρεασμένη από την δυτική εικονογραφία.
173. Πυργί, Μεταμόρφωση του Σωτήρα
