Άτταλη, η.
Πύργος, ο.
ΕΥΒΟΙΑ
166
166. Πύργος, Άγιος Νικόλαος
163. Άτταλη, Εισόδια της Θεοτόκου
163. Άτταλη, Άγιος Νικόλαος, τοιχοποιία
λογημένος στον 12ο αι. Σε μικρή απόσταση από τον ναό σώ-
ζεται ναΐσκος, ανοικοδομημένος σε μεγάλο βαθμό μετά από
σεισμό το 1910. Στην αρχική φάση του ανήκει η τοιχοποιία
μέχρι ορισμένο ύψος. Η υπόγεια κρύπτη στο κέντρο του
δαπέδου και τα αρκοσόλια στους πλάγιους τοίχους δείχνουν
ότι πρόκειται για κοιμητηριακή εκκλησία, που κτίστηκε τον
12ο αι.
Στο βόρειο άκρο του χωριού και σε μικρή απόσταση
νότια από την Αγία Τριάδα του Κριεζώτη, βρίσκονται τα ερεί-
πια ενός παλαιοχριστιανικού κτίσματος με ψηφιδωτά δάπε-
δα, αποτελούμενου από μικρό ναΐσκο, νάρθηκα και ένα μεγα-
λύτερο προθάλαμο με κόγχη στα δυτικά. Η χρήση του κτηρί-
ου δεν έχει ερμηνευθεί.
163. Άτταλη, η.
Στον οικισμό βρίσκονται σε μικρή απόσταση μεταξύ τους δύο
σημαντικά βυζαντινά μνημεία: ο ερειπωμένος ναός του Αγί-
ου Νικολάου, που κτίστηκε στα τέλη 10ου–αρχές 11ου αι. ως
μεταβατικός σταυροειδής με τρούλο, και ο ναός των Εισοδί-
ων της Θεοτόκου, τρίκλιτη βασιλική κτισμένη λίγο αργότερα,
η οποία υπέστη μετασκευές και περαιτέρω επεμβάσεις σε με-
ταγενέστερες εποχές. Έχει επίσης διασωθεί ένα σύνολο αξι-
όλογων γλυπτών που προέρχονται από τα μαρμάρινα τέμπλα
των δύο ναών.
164. Χιλιαδού, η.
Στην θέση Χιλιαδού, βορειοανατολικά του χωριού Στρόπωνες,
σώζεται το καθολικό της μονής της Κοίμησης της Θεοτόκου,
ένα ογκώδες κτίσμα με φρουριακό χαρακτήρα. Εσωτερικά εί-
ναι τρίκλιτος ενώ τέσσερις πεσσοί συγκρατούν τη στέγη. Αν
και δεν έχει μελετηθεί, εκτιμάται ότι κτίστηκε τον 13ο αι.
165. Κύμη, η.
Στο ύψωμα που δεσπόζει δυτικά του ακρωτηρίου της Χηλής,
διατηρούνται τα ερείπια του φρουρίου του Αγίου Γεωργίου με
κατάλοιπα παρεκκλησίου στον περίβολό του.
166. Πύργος, ο.
Έξω από τον οικισμό υπάρχει ο μονόχωρος καμαροσκέπα-
στος ναΐσκος του Αγίου Νικολάου, που διατηρεί τρία στρώ-
ματα τοιχογραφιών, από το 1250-1275 έως περίπου το 1310.
