Αλιβέρι, το.
Μετόχι Καρυστίας, το.
ΕΥΒΟΙΑ
171
186. Αλιβέρι, Κόκκινη Eκκλησιά στον Κατακαλό
186. Αλιβέρι, Κοίμηση της Θεοτόκου
186. Αλιβέρι, το.
Στον οικισμό βρίσκεται η Κοίμηση της Θεοτόκου, μονόχωρος
καμαροσκέπαστος ναΐσκος με νάρθηκα, του 12ου αι. Πλήθος
spolia είναι εντοιχισμένα στις εξωτερικές όψεις του. Οι αξιό-
λογες τοιχογραφίες στο εσωτερικό του είναι έργα του β΄
μισού του 14ου αι. Σε βραχώδες ύψωμα νοτιοανατολικά της
πόλης δεσπόζει σημαντικό φρούριο γνωστό ως Ριζόκαστρο
(Protimo), που σχετίζεται με δύο πύργους στην ευρύτερη πε-
ριοχή, στην παραλία του Καράβου και στο Βέλος. Στον Κα-
τακαλό σώζεται σε λόφο η επονομαζόμενη Κόκκινη Εκκλησιά
(Άγιος Δημήτριος), μικρός μονόχωρος καμαροσκέπαστος
ναός του τέλους του 14ου αι.
187. Φιλάγρα, η.
Από το φρούριο της Φιλάγρας σώζονται σήμερα επιβλητικά
ερείπια, προσιτά από το χωριό Γιαννίτσι. Το φρούριο είναι
ονομαστό από τους αγώνες του ιππότη Λικαρίου και ταυτί-
ζεται με το Platari των πηγών. Ακόμα παραμένει αινιγματικό
το κάστρο των Ανεμοπυλών, που αναφέρεται επίσης στις πη-
γές και πιθανότατα ταυτίζεται και αυτό με την Φιλάγρα. Λίγο
βορειότερα του κάστρου της Φιλάγρας βρίσκεται το κάστρο
των Αρμένων, με τις ποικίλες ονομασίες του, που ταυτίζεται
με το κάστρο των Στύρων. Είναι γνωστό και ως κάστρο του
Αγίου Νικολάου. Η αρχική οχύρωση της θέσης ανάγεται σε
προχριστιανικούς χρόνους, αλλά χρησιμοποιήθηκε και στη
βυζαντινή περίοδο, πριν γίνει διάσημο κατά την εποχή της
Φραγκοκρατίας.
188. Άγιος Δημήτριος, ο.
Στα νοτιοδυτικά του χωριού Άγιος Δημήτριος, που ταυτίζεται
από ορισμένους μελετητές με το βυζαντινό οικισμό Πορφύ-
ρα, βρίσκεται ο ναός του Αγίου Δημητρίου, με ελάχιστα ίχνη
τοιχογραφιών στο εσωτερικό του. Χρονολογείται στο τέλος
του 13ου ή στις αρχές του 14ου αι.
189. Καλύβια Καρύστου, τα.
Ο ναός του Αγίου Ταξιάρχη είναι σύνθετος τετρακιόνιος σταυ-
ροειδής εγγεγραμμένος με τρούλο αθηναϊκού τύπου και νάρθη-
κα, κτισμένος με πλινθοπερίκλειστο σύστημα τοιχοποιίας. Ενδι-
αφέρον παρουσιάζει ο γλυπτός διάκοσμος του, με τα διαφορε-
τικά και πρωτότυπα μορφολογικά επιθήματα κιόνων και το ανά-
γλυφο τέμπλο, μεγάλο μέρος του οποίου σώζεται στην θέση του.
Το μνημείο χρονολογείται γύρω στο 1200 και έχει αξιοσημείωτες
ομοιότητες με ναούς της γειτονικής Άνδρου. Στην νότια πλευρά
του έχει προστεθεί μεταγενέστερα μονόχωρο καμαροσκέπαστο
παρεκκλήσιο του Αγίου Ιωάννη, με σπαράγματα τοιχογραφιών.
190. Μετόχι Καρυστίας, το.
Στον χώρο της άλλοτε μονής του Αγίου Γεωργίου του Μαύ-
ρου, βόρεια του χωριού Μετόχι της Καρύστου, υπήρχε αρχι-
κά μία διπλή εκκλησία με δύο ενωμένους οργανικά ναούς που
δεν επικοινωνούσαν μεταξύ τους. Σήμερα σώζεται μόνο ο νό-
τιος, που ήταν και το καθολικό της μονής, ενώ από τον βόρειο
υπάρχουν μόνο ερείπια. Ο νότιος ναός είναι σταυρεπίστεγος
και διατηρεί στο εσωτερικό κτητορική επιγραφή που αναφέ-
ρει ότι κτίσθηκε το 1260 και αφιερώθηκε στον Άγιο Γεώργιο.
