Κυριάννα, η.
Κυριάννα, η.
ΚΡΗΤΗ
264
413. Άγιος Δημήτριος, ομώνυμος ναός
Στα χρόνια της Βενετοκρατίας χρησιμοποιήθηκε ως έδρα της
ομώνυμης καστελανίας. Το φρούριο είχε οπτική επαφή με την
περιοχή του Αμαρίου και με το φρούριο του Μονοπαρίου προς
τα δυτικά. Στον οικισμό Κλησίδι σώζεται ο τοιχογραφημένος
ναός του Αγίου Γεωργίου. Στον οικισμό Καλογέρου υπάρχει
ο μονόχωρος ναός της Αγίας Μαρίνας, με τοιχογραφίες του
1300, και στη θέση Καρδαμιανά ο ναός του Αγίου Ονουφρί-
ου, με τοιχογραφίες του 1329-30. Στο χωριό Απόστολοι σώζε-
ται ο ναός του Αγίου Νικολάου, με τοιχογραφίες του α΄ μισού
του 14ου αι., μεταξύ των οποίων περιλαμβάνονται σκηνές κο-
λασμένων και αφιερωτές, καθώς και ο ναός του Αγίου Σπυρί-
δωνα, με τοιχογραφίες της ίδιας εποχής.
412. Κυριάννα, η.
Στο μέσο του οικισμού σώζεται ο ναός της Κοίμησης της Θεοτό-
κου με το παρεκκλήσιο της Αγίας Παρασκευής, σε σχήμα ανε-
στραμμένου Τ, προσαρτημένο στην νότια πλευρά. Ο αρχικός
ναός του 11ου αι. ήταν ελεύθερος σταυρός με τρούλο. Από τον
τοιχογραφικό διάκοσμο του αρχικού ναού σώζονται ελάχιστα λεί-
ψανα σε δύο στρώματα. Κατά την πρώιμη Βενετοκρατία η δυτι-
κή κεραία επεκτάθηκε προς τα δυτικά. Κατά τον 16ο αι. οι πλά-
γιες κεραίες του σταυρού μετασχηματίστηκαν σε υποτυπώδεις
κόγχες, ανακατασκευάστηκε ο τρούλος, έγινε επέκταση της δυτι-
κής καμάρας και προστέθηκε στα νότια το παρεκκλήσιο της Αγίας
Παρασκευής. Τελευταία επέμβαση, στις αρχές του 17ου αι. υπήρ-
ξε μια ακόμη επέκταση της δυτικής κεραίας για την κατασκευή
κατάκοσμης πρόσοψης από λαξευτό πωρόλιθο, με χαρακτηριστι-
κά μανιεριστικά αρχιτεκτονικά στοιχεία. Στον οικισμό Αγία Τριάδα,
ο ομώνυμος ναός διασώζει τοιχογραφίες των μέσων του 14ου αι.
