Κριτσά, η.
Κριτσά, η.
ΚΡΗΤΗ
284
499. Κριτσά, Άγιος Ιωάννης του
Νεκροταφείου, τοιχογραφίες
499. Κριτσά, Παναγία Κερά, κλίτος
Αγίας Άννας, τοιχογραφίες
499. Κριτσά, Παναγία Κερά, κλίτος Αγίας Άννας, τοιχογραφία
499. Κριτσά, Παναγία
Κερά
μάρες, και τρούλου στο κέντρο του μεσαίου κλίτους. Ο τοι-
χογραφικός διάκοσμος ακολουθεί την οικοδομική ιστορία
του ναού και αντιπροσωπεύει διαφορετικές εξελικτικές
φάσεις της ζωγραφικής της Κρήτης. Οι συλλειτουργούντες
ιεράρχες με τους διακόνους στην κόγχη του μεσαίου κλί-
τους, αποτελούν τα μόνα λείψανα της αρχικής διακόσμησης,
των αρχών του 13ου αι. Η Ανάληψη στο ανατολικό τμήμα της
καμάρας, ο Παντοκράτορας με προφήτες, αγγελικές δυνά-
μεις και αποστόλους στον τρούλο και οι ευαγγελικές σκηνές
και οι ολόσωμοι άγιοι στο δυτικό τμήμα της, ανήκουν στην
αρχαϊκή ζωγραφική της Κρήτης, του β΄ μισού του 13ου αι.
Αξιοπρόσεκτη η σπάνια απεικόνιση του αγίου Φραγκίσκου
της Ασσίζης, μεταξύ των αγίων του βυζαντινού εορτολογίου
στους πλάγιους τοίχους.
Το αφιερωμένο στην Αγία Άννα νότιο κλίτος κοσμείται με τον
πληρέστερο στην Κρήτη κύκλο του βίου της Παναγίας, χαρα-
κτηριστικό δείγμα της παλαιολόγειας ζωγραφικής στο νησί,
των μέσων του 14ου αι. Στην ίδια παράδοση τέχνης, σε πιο
επαρχιακό όμως επίπεδο, εντάσσεται η ζωγραφική του βο-
ρείου κλίτους με την εκτεταμένη παράσταση της Δευτέρας
Παρουσίας. Ο Άγιος Ιωάννης του Νεκροταφείου, μία μικρή
καμαροσκέπαστη εκκλησία, είναι διακοσμημένη με ευαγγε-
λικές σκηνές, το συναξάριο του Προδρόμου και σκηνές Κο-
λασμένων. Κτητορική επιγραφή χρονολογεί την λαϊκότροπη
ζωγραφική στο 1390. Ο μικρός μονόχωρος ναός του Αγίου
Γεωργίου σώζει τοιχογραφίες δύο περιόδων. Ο διάκοσμος
στην κόγχη του βήματος και στο ανατολικό τμήμα της κα-
μάρας ανήκει στην αρχαΐζουσα ζωγραφική του β΄ μισού του
13ου αι., ενώ στο δυτικό υπάρχουν ευαγγελικές παραστά-
σεις και σκηνές του συναξαρίου του Αγίου Γεωργίου, των αρ-
χών του 14ου. Λείψανα τοιχογραφιών χρονολογημένων επι-
γραφικά στο 1354/5 έχουν εισημανθεί στον ναό του Αγίου
Κωνσταντίνου.
499. Κριτσά, Άγιος Γεώργιος, τοιχογραφία
