Σαμοθράκη, η.
Σαμοθράκη, η.
ΤΑ ΝΗΣΙΑ
313
563. Σαμοθράκη, πύργος του Φονιά
563. Σαμοθράκη, η.
Υπήρξε σημαντική για τις επιχειρήσεις του βυζαντινού στόλου
κατά τη μεσοβυζαντινή περίοδο, αλλά και τόπος εξορίας εξε-
χόντων αντιπάλων των αυτοκρατόρων. Στο εσωτερικό του νη-
σιού υπάρχει πλήθος μικρών κατά κανόνα ναΐσκων, κυρίως με-
σοβυζαντινής περιόδου, μερικές φορές με λίθινο αρχιτεκτονι-
κό διάκοσμο. Στα ερείπια του Iερού των Mεγάλων Θεών στην
Παλαιάπολη (3), κατά τον 10ο μάλλον αι., κτίστηκε με οικοδομι-
κό υλικό από τα αρχαία κτίσματα ένα μικρό, σχεδόν τετράγωνο
φρούριο, πιθανώς με πύργους στις τέσσερις γωνίες. Τέσσερις
επιγραφές αναφέρονται σε οικοδομικές εργασίες που πραγμα-
τοποίησαν στα οχυρά της Xώρας και της Παλαιάπολης οι ηγε-
μόνες Gattilusi ή αξιωματούχοι τους το 1431, 1431-1433, 1433,
1454/5. H Χώρα, στο εσωτερικό (1), ήταν οικισμός-κέντρο δι-
οίκησης και καταφύγιο του πληθυσμού. Από την οχύρωσή της
σώζονται τμήματα τειχών, πύλη και πύργοι. Ένας πύργος είναι
κτίσμα της μεσοβυζαντινής περιόδου, ενώ τη σημερινή της μορ-
φή έλαβε η οχύρωση κατά τη διάρκεια της γενοβέζικης κυριαρ-
χίας. Σε μαρμάρινη επιγραφή σώθηκε το όνομα του αρχιμάστο-
ρα:
Κωνσταντίνος μαΐστωρ
. Στην Παλαιάπολη, σε απότομο ύψω-
μα πάνω από το αρχαίο ιερό, διατηρείται μικρό φρούριο (3).
Έχει περίβολο, πύργους και τάφρο στη νότια πλευρά του περι-
βόλου, από όπου και η πρόσβαση. Ο ακρόπυργος είναι τετρά-
πλευρος και τετραώροφος, και στην τυφλή πρώτη στάθμη δια-
μορφώνεται δεξαμενή. Στην απόληξη του πύργου, περιμετρικά,
λιθόκτιστοι πρόβολοι ανακρατούσαν προεξέχουσα κατασκευή
–κάποιο είδος εξώστη με καταχύστρες στο δάπεδό τους. Κάτω
από το φρούριο, δίπλα στην ακτή σώζονται τα ερείπια παλαιο-
χριστιανικής βασιλικής. Στη βόρεια παραλία του νησιού στέκε-
ται, μοναχικός ο τετράπλευρος πύργος του Φονιά (2), που κτί-
στηκε και αυτός από τους Gattillusi τον 15ο αιώνα.
Νησιά του βόρειου και
ανατολικού Αιγαίου
563. Σαμοθράκη, Χώρα
563. Σαμοθράκη, Παλαιόπολη
ΤΑ ΝΗΣΙΑ
