Μονή Δαφνίου, η.
Μονή Δαφνίου, η.
ΣΤΕΡΕΑ ΕΛΛΑΔΑ
201
261. Μονή Δαφνίου, ψηφιδωτό
261. Μονή Δαφνίου, κοιμητηριακός ναός
261. Μονή Δαφνίου, καθολικό (αναπαράσταση Ευ. Στίκα)
261. Μονή Δαφνίου, η.
Η μονή Δαφνίου, το σημαντικότερο βυζαντινό μνημείο της
Αττικής, αποτελείται από έναν οχυρό περίβολο, μέσα στον
οποίο σώζονται σήμερα το καθολικό, μερικά κελλιά και τα
ερείπια της τράπεζας και άλλων κτισμάτων του συγκροτή-
ματος. Το καθολικό ανήκει στον τύπο του λεγόμενου «ηπει-
ρωτικού» οκταγωνικού, με νάρθηκα, και χρονολογείται γύρω
στο 1080. Κατά τον 12ο αι. προστέθηκε εξωνάρθηκας, που
δέχτηκε μετασκευές στη διάρκεια της Φραγκοκρατίας. Επά-
νω από τους δύο νάρθηκες υπήρχε όροφος. Οι όψεις διακρί-
νονται για την ιδιαίτερα επιμελημένη πλινθοπερίκλειστη τοι-
χοποιία. Στο εσωτερικό, οι ορθομαρμαρώσεις που κάλυπταν
τις κάθετες επιφάνειες των τοίχων έχουν καταστραφεί, αλλά
σε μεγάλη έκταση διασώθηκε ο ψηφιδωτός διάκοσμος στα
υψηλότερα σημεία, ένα κλασικιστικό σύνολο υψηλής ποιότη-
τας, που εντάσσεται στην μεγάλη τέχνη της Κωνσταντινού-
πολης και τοποθετείται χρονολογικά επίσης γύρω στο 1080.
Από τα υπόλοιπα κτίσματα της μονής, τα κελλιά ανάγονται
σύμφωνα με μία άποψη στην Φραγκοκρατία, όταν εγκατα-
στάθηκαν εδώ Κιστερκιανοί μοναχοί, ενώ κατ’ άλλους κτίστη-
καν στην περίοδο της Τουρκοκρατίας. Αρκετές οικοδομικές
φάσεις παρουσιάζει ο οχυρός περίβολος, η πρώτη από τις
οποίες θεωρείται αρχαιότερη του καθολικού, πιθανώς των
ιουστινιάνειων χρόνων. Λίγο νοτιοανατολικά του συγκροτή-
ματος σώζεται ερειπωμένος ο κοιμητηριακός ναός της μο-
νής, στην κρύπτη του οποίου υπήρχαν αρκοσόλια για την
εναπόθεση των οστών.
