Κάρπαθος, η. Σαρία, η.
Κάρπαθος, η. Σαρία, η.
ΔΩΔΕΚΑΝΗΣΑ
412
612. Κάσος, βασιλική στον Αρχάγγελο Μιχαήλ, ψηφιδωτό
612. Κάσος, βασιλική στον Εμπορειό, βαπτιστήριο
612. Κάσος, βασιλική στον Εμπορειό, κιονόκρανο
ντη (8) ήρθε στο φως ακόμη μια βασιλική. Στον Αφιάρτη, στην
περιοχή του αεροδρομίου, έχει εντοπιστεί βασιλική με αρκετά
αρχιτεκτονικά γλυπτά (3), ενώ άλλες τρεις επισημάνθηκαν στο
Λευκό Καρπάθου (13). Επίσης, στον όρμο του Αγίου Νικολάου
στα Σπόα, στη θέση Μάραθος, βρέθηκαν ακόμη δύο βασιλικές
με ισάριθμα βαλανεία (17).
Όσον αφορά στους αρχαίους δήμους της βόρειας Καρπάθου
και της νήσου Σαρίας, οι βασιλικές που έχουν εντοπιστεί ανέρ-
χονται σε οκτώ: τρεις στη Βρυκούντα (21) και πέντε στα Παλά-
τια της Σαρίας (23). Πρόσφατα επισημάνθηκε μικρών σχετικά
διαστάσεων βασιλική με λουτρώνα στην θέση Παλαία (20), στην
περιοχή του Διαφανίου. Στην περιοχή της Ολύμπου, στη θέση
Φίλιος στον όρμο του Αγίου Μηνά, διασώζονται λείψανα δύο
βασιλικών και ίχνη του οικισμού (18). Επίσης, στην περιοχή του
όρμου του Τριστόμου έχουν εντοπιστεί ίχνη τριών ακόμη παλαι-
οχριστιανικών βασιλικών (22).
Από την περίοδο της Εικονομαχίας, στην κοινότητα Ολύμπου
(19) διατηρούνται στις εκκλησίες της Αγίας Άννας και του Αγίου
Ονουφρίου τμήματα τοιχογραφιών, ενώ ο τοιχογραφικός διάκο-
σμος στο εκκλησάκι των Αγίων Σαράντα εντάσσεται χρονολογι-
κά στον 11ο αι. Κατά τον 13ο αι. το νησί γνώρισε νέα ακμή. Δείγ-
ματα ζωγραφικής αυτής της περιόδου υπάρχουν στη σπηλαι-
ώδη κατάγραφη εκκλησία του Αγίου Λουκά στα Άπελλα (μέσα
13ου αι.) (12), στον Άγιο Μάμα στις Μενετές (7), στη θέση Εξή-
λες (τέλος 13ου αι.) και στον Άγιο Γεώργιο του Νοταρά στο
Λευκό Καρπάθου (γύρω στο 1300) (13), που ανήκει στον σπά-
νιο τύπο του δίκογχου πεντάτρουλου ναού. Επίσης δίκογχοι μο-
νόχωροι ναοί είναι ο Άγιος Γεώργιος Αράπης στο Απέρι (10), ο
Άγιος Γεώργιος Βουνού στο Μεσοχώρι (16) και ο Άγιος Νικόλα-
ος Αρκάσας (6). Στρώμα με τοιχογραφίες του 14ου αι. εντοπίζε-
ται στον Άγιο Αντώνιο Μενετών (2). Υπάρχουν και άλλες εκκλη-
σίες με τοιχογραφίες του 14ου-15ου αι., όπως είναι ο Αη Θώ-
ρης Απερίου (10), ο Αξεστράτηγος, ο Άγιος Γεώργιος στο Όθος
(9) κ.ά. Κατάλοιπα μεσαιωνικών οχυρώσεων σώζονται στο Σώ-
καστρο στο Λευκό (13), στο Κοράκι Απερίου-Βολάδας (10) και
στο κέντρο του οικισμού Ολύμπου (19).
