Σάμος
Σάμος
ΤΑ ΝΗΣΙΑ
350
και Βουρλιώτες, διατηρούνται τμήματα τείχους, μία μεγάλη
δεξαμενή με επένδυση υδραυλικού κονιάματος, καθώς και
τα λείψανα ενός μικρού μονόχωρου ναού στην κορυφή, λα-
ξευμένου κατά ένα μέρος στο βράχο. Το οχύρωμα χρονολο-
γείται στους βυζαντινούς χρόνους, αλλά δεν αποκλείεται η
ίδρυσή του να ανάγεται στους παλαιοχριστιανικούς.
10. Ποτάμι Καρλοβάσου, το.
Ο ναός της Μεταμόρφωσης στο Ποτάμι Καρλοβάσου, γνω-
στός και με την ονομασία Παναγία του Ποταμού, ανήκει στον
τύπο του σταυροειδούς εγγεγραμμένου απλού τετρακιόνι-
ου ναού και έχει υποστεί πολλές αλλοιώσεις. Χαρακτηριστι-
κό του κτίσματος είναι το ιδιαίτερα τονισμένο ως προς τις
άλλες διαστάσεις ύψος του. Ο ναός αρχικά χρονολογήθηκε
στον 11ο-12ο αι., ενώ πρόσφατες μελέτες ανάγουν την ίδρυ-
σή του στον 13ο αι. Σε μικρή απόσταση βόρεια της Πανα-
γίας του Ποταμού, βρίσκονται τα ερείπια ενός απλού μονό-
κλιτου ναού, αφιερωμένου στον Άγιο Νικόλαο. Στο εσωτερι-
κό του υπάρχουν δύο υπόγεια θολοσκέπαστα διαμερίσματα.
Θεωρείται σύγχρονος με τον παρακείμενο ναό της Παναγίας.
Τα τείχη του βυζαντινού κάστρου στη θέση Ποτάμι Καρλοβά-
σου σώζονται τμηματικά σε αρκετό ύψος, ενώ στο εσωτερι-
κό του διατηρούνται λείψανα κτισμάτων, δεξαμενής και ναού
που ανήκει στον τύπο του απλού τρίκογχου, με έντονα προε-
ξέχουσες τις πλευρικές κόγχες.
11. Καστροβούνι, το.
Στο Καστροβούνι, δυτικά του οικισμού των Κοντακέικων,
υπάρχουν λείψανα οχυρωμένης εγκατάστασης.
12. Δρακαίοι, οι.
Ο ναός του Αγίου Γεωργίου βρίσκεται στα βόρεια του οικι-
σμού των Δρακαίων και λειτουργεί ως κοιμητηριακή εκκλη-
σία. Πρόκειται για μικρών διαστάσεων μονόχωρο καμαρο-
σκέπαστο ναό. Στα δυτικά του έχει προστεθεί ακαλαίσθητος
νεωτερικός νάρθηκας. Εσωτερικά φέρει δύο στρώματα τοι-
χογράφησης των βυζαντινών χρόνων, από τα οποία το πρώ-
το ανάγεται στις τελευταίες δεκαετίες του 13ου αι., ενώ το
δεύτερο (τεταρτοσφαίριο αψίδας) στο α΄ μισό του 14ου αι.
13. Καλλιθέα, η.
Η Παναγία η Μακρινή είναι κτισμένη σε σπηλιά του όρους
Κέρκης, στα νοτιοανατολικά του οικισμού της Καλλιθέας.
Μονόχωρος καμαροσκέπαστος ναός. Σήμερα χρησιμοποι-
είται ως ιερό ενός μεταγενέστερου (1764) αθωνικού τύπου
ναού. Είναι κατάγραφος με τοιχογραφίες που χρονολογού-
νται γύρω το 1300.
14. Μύλοι, οι.
Στην περιφέρεια του οικισμού Μύλοι και κοντά τον ποταμό
Ίμβρασο, σώζονται σε αρκετό ύψος τα ερείπια κτίσματος
που είναι γνωστό με την ονομασία Δώδεκα Πόρτες, λόγω των
δώδεκα τοξωτών ανοιγμάτων του. Έχει κάτοψη ορθογωνίου
παραλληλογράμμου και φέρει ημικυκλική αψίδα στην ανατο-
λική στενή πλευρά. Η κατασκευή του ανάγεται στους βυζα-
ντινούς χρόνους (9ος-11ος αι.).
15. Παναγία Σαραντασκαλιώτισσα, η.
Ναός μονόχωρος καμαροσκέπαστος, μικρών διαστάσεων, κτι-
σμένος μέσα σε σπηλιά στην νοτιοδυτική πλευρά του όρους
Κέρκης. Κάτω από τις ασβεστωμένες σήμερα εσωτερικές επι-
φάνειες σώζονται τοιχογραφίες των βυζαντινών χρόνων.
575. Σάμος, κτίσμα Δώδεκα Πόρτες
575. Σάμος, παλαιοχριστιανικό κοιμητήριο Παναγίτσας
575. Σάμος, βασιλική Παναγίτσας
