Σάμος
Σάμος
ΤΑ ΝΗΣΙΑ
346
575. Σάμος, Βασιλική Μισόκαμπου
575. Σάμος, βασιλική του Ηραίου
ανήκουν σε μία τρίτη φάση. Έχουν επίσης εντοπιστεί πολ-
λά προσκτίσματα. Βασιλική Παναγίτσας. Στη θέση Γλυφά-
δα και πάνω στα ερείπια αρχαίου ναού της Αρτέμιδος, ιδρύ-
θηκε τον 5ο αι. τρίκλιτη βασιλική, της οποίας έχουν ανασκα-
φεί τμήμα του μεσαίου και νοτίου κλίτους καθώς και η αψί-
δα του ιερού, με ψηφιδωτό διάκοσμο στα δάπεδα. Το όνομά
της προέρχεται από τον μικρό ναΐσκο της Παναγίας (Κοίμη-
ση Θεοτόκου) που κτίστηκε στην θέση της. Παλαιοχριστιανι-
κό κοιμητήριο Παναγίτσας. Στα δυτικά και σε μικρή απόστα-
ση από τη βασιλική της Παναγίτσας αποκαλύφθηκε κοιμητή-
ριο με αρκοσόλια και κιβωτιόσχημους τάφους, που σώζουν
λείψανα της ζωγραφικής διακόσμησης και μεγάλα τμήματα
της ορθομαρμάρωσής τους.
Τα ευρήματα από την ανασκα-
φική διερεύνηση του χώρου μαρτυρούν ότι το κοιμητήριο
χρησιμοποιήθηκε από τον 4ο έως τον 7ο αι. Κάστρο Πυθαγο-
ρείου. Βρίσκεται στην κορυφή του λόφου πάνω από το λιμά-
νι του Πυθαγορείου. Το 889 έχουμε την πρώτη μνεία για την
ύπαρξη του κάστρου, όταν αυτό καταλαμβάνεται από τον
πειρατή Λέοντα Τριπολίτη. Επί Νικηφόρου Φωκά και μετά
το 960, πρέπει να έγιναν εκτεταμένες επισκευές, όπως και
επί Αλεξίου Α΄ Κομνηνού, όταν το 1092 η Σάμος επανακτή-
θηκε από τους Βυζαντινούς, μετά την πρόσκαιρη κατάληψή
της από τον τούρκο Τζαχά. Εγκαταλείφθηκε το αργότερο το
1475, όταν ο έλεγχος της Σάμου πέρασε από τους Γενουά-
τες στους Τούρκους.
2. Ηραίον, το.
Στον χώρο όπου βρισκόταν το ιερό του Ηραίου, ιδρύθηκε το
δεύτερο μισό του 5ου αι. τρίκλιτη βασιλική με νάρθηκα, βα-
πτιστήριο και διάφορα προσκτίσματα. Έχει χρησιμοποιηθεί
άφθονο αρχαίο υλικό, ενώ η αψίδα του ιερού της απείχε ελά-
χιστα από τον βωμό του αρχαίου ναού.
3. Μισόκαμπος, ο.
Η μικρών διαστάσεων μονόχωρη βασιλική που βρίσκεται
στον Μισόκαμπο, στα ανατολικά του Πυθαγορείου, κτίστηκε
στη θέση ελληνιστικού ιερού και χρονολογείται στο β΄ μισό
του 5ου αι.
575. Σάμος, θησαυρός από τη θέση Μεγάλη Λάκκα
