Χίος
Χίος
ΤΑ ΝΗΣΙΑ
340
573. Χίος, Δαφνώνας, Καναβουτσάτο
32. Βερβεράτο, το.
Ο ερειπωμένος ναός του Αγίου Γεωργίου πρέπει να αποτε-
λούσε το καθολικό μονής. Σώζεται αποσπασματικά τμήμα
του διακόσμου του. Το σημαντικότερο είναι η η αποτοιχισμέ-
νη παράσταση του Αγίου Γεωργίου του 13ου αι.
33. Χαλκειός, το.
Ο μικρός ναός του Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου της όψι-
μης βυζαντινής περιόδου βρίσκεται κοντά στην κοινότητα Χαλ-
κειούς και έχει κωνσταντινοπολίτικα μορφολογικά στοιχεία
34. Δαφνώνας, ο.
Το Βεσταρχάτο, που βρίσκεται 500 μ. περίπου βόρεια του Δαφ-
νώνα, πήρε το όνομά του από την οικογένεια των Βεσταρχών.
Στην εκκλησία της Παναγίας, διακρίνονται στη νότια πλευρά
δυο οικοδομικές φάσεις. Από αρχειακές πηγές είναι γνωστό
ότι το 1381, ανάμεσα στα πέντε τουλάχιστον μοναστήρια που
ανήκαν στον ελληνικό ορθόδοξο κλήρο, συγκαταλεγόταν και
αυτό του Βεσταρχάτου. Στην περίοδο της Γενουατοκρατίας,
περιήλθε ως κτήμα στην οικογένεια των Velasti, οι οποίοι το
πούλησαν μαζί με την εκκλησία το 1679 στη Νέα Μονή. Το Κα-
καθολικό της Νέας Μονής. Ο εξωνάρθηκας είναι μεταγενέ-
στερη προσθήκη. Επιγραφικές μαρτυρίες στον νάρθηκα και
το ιερό χρονολογούν τον ναό στο τέλος του 12ου αι. Το ημι-
σφαιρικό τμήμα του τρούλου ανοικοδομήθηκε μετά τον σει-
σμό του 1881. Ο ζωγραφικός διάκοσμος παρουσιάζει ιδιαίτε-
ρο ενδιαφέρον. Υπάρχουν έργα έξι διαφορετικών περιόδων
σε δύο τουλάχιστον στρώματα, τα οποία χαρακτηρίζουν την
εξέλιξη της ζωγραφικής στη Χίο. Από την αρχική εικονογρά-
φηση –τέλη 12ου-αρχές 13ου αι.– σώζονται οι τοιχογραφίες
του κυρίως ναού και μερικές παραστάσεις στον εσωνάρθη-
κα. Μια δεύτερη, βυζαντινής εποχής διακόσμηση βρίσκεται
στο βόρειο και νότιο τοίχο, όπου υπάρχουν αρκοσόλια. Στην
τρίτη σειρά ανήκουν οι προφήτες στον τρούλο, που χρονο-
λογούνται στον 14ο με 15ο αι., μαζί με το νεώτερο στρώμα
του νάρθηκα. Η πρώτη μεταβυζαντινή εικονογράφηση σώζε-
ται στα εσωράχια των τόξων του ιερού και στην πρόθεση και
έγινε πιθανόν στα τέλη του 16ου αι. Ακολουθεί η τοιχογρά-
φηση του Μιχαήλ Αναγνώστου Χωματζά, του 1734, και τέλος
το άνω τμήμα του τρούλου (1884).
