Χρυσούπολις, η.
Χρυσούπολις, η.
ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ
112
58. Χρυσούπολις, τείχος και πύλη
57. Αμφίπολη, βασιλική Α~, κιονόκρανο
58. Χρυσούπολις, η.
Δίπλα στις εκβολές του Στρυμόνα απλώνονται τα ερείπια της
Xρυσουπόλεως. Ο οικισμός είναι γνωστός από τον 10ο αι. Το
κάστρο στη σημερινή του μορφή είναι κτίσμα μάλλον του α΄
μισού του 14ου αι., στην μεγαλύτερη έκτασή του. Αποδίδεται
στον Aνδρόνικο Γ΄ (1328-1341). Στον αρχικό περίβολο με την
ακρόπολή του, προστέθηκε ένας άλλος που μεγάλωσε την αρ-
χική έκταση. Oι πύργοι είναι τετράγωνοι με είσοδο ψηλότερα
από το έδαφος. Δίπλα στην πύλη της δυτικής πλευράς του κά-
στρου υπήρχε ένας πύργος ημικυκλικός ή με κάτοψη σχήμα-
τος υπερυψωμένου τόξου.
58. Χρυσούπολις, το κάστρο, κάτοψη)
ται στην περίοδο από τα τέλη του 6ου αι. μέχρι τα τέλη του
7ου. Μέσα στα τείχη έχουν ανασκαφεί πέντε παλαιοχριστιανι-
κές εκκλησίες και μεγάλη τετράπλευρη δεξαμενή. Μετά το τέ-
λος του 7ου αι. η πόλη εξαφανίζεται από την ιστορία. Η βασι-
λική Α΄, του 6ου μ.Χ αι., ήταν τρίκλιτη, ξυλόστεγη, με νάρθη-
κα, αίθριο και προσκτίσματα, αρχιτεκτονικά γλυπτά και ψηφι-
δωτά δαπέδου. Το νότιο κλίτος κατέλαβε το χώρο ρωμαϊκού
λουτρού. Η εκκλησία ερειπώθηκε κατά τον 7ο αι. Η βασιλική
Β΄ (6ου αι.) ήταν τρίκλιτη, ξυλόστεγη με αίθριο, προσκτίσματα
και ψηφιδωτά δάπεδα. Η βασιλική Γ΄ (δεύτερου μισού 5ου αι.)
ήταν τρίκλιτη, ξυλόστεγη, με νάρθηκα και αίθριο στην νότια
πλευρά. Η βασιλική Δ΄ βρίσκεται νοτιοανατολικά της βασιλικής
Α΄. Ήταν τρίκλιτη, ξυλόστεγη, με νάρθηκα, αίθριο με διώροφες
στοές και προσκτίσματα. Χρονολογείται στο δεύτερο μισό του
5ου αι. Στα νότια της βασιλικής Β΄ σώζονται τα ερείπια περίκε-
ντρου ναού. Το κεντρικό εξάγωνο –πιθανώς διώροφο– εγγρά-
φεται σε κύκλο, ο οποίος στο ανατολικό μέρος του –όπου η
αψίδα– διακόπτεται από χορδή. Ο ναός είχε επίσης αίθριο και
προσκτίσματα. Χρονολογείται στον 6ο αι. Ανατολικά της βασι-
λικής Α΄ σώζεται σε μικρό ύψος μεγάλη δεξαμενή.
