Μονή Ξηροποτάμου, η.
Μονή Αγίου Παύλου, η.
ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ
116
73. Μονή Ξηροποτάμου, ανάγλυφο
70. Μονή Δοχειαρίου, ανάγλυφο
μονή του 11ου αι., η επονομαζόμενη «του Θεσσαλονικέως»,
βρισκόταν στην θέση Παλαιομονάστηρο, όπου σήμερα σώζο-
νται μία πτέρυγα με τον λεγόμενο πύργο του Αγίου Σάββα και
ένας νεώτερος ναός.
73. Μονή Ξηροποτάμου, η.
Η μονή, που θεωρείται ότι ιδρύθηκε τον 10ο αι. από τον όσιο
Παύλο τον Ξηροποταμίτη, ήταν αρχικά γνωστή ως του Αγίου
Νικηφόρου. Στα χρόνια των Παλαιολόγων ενισχύθηκε σημα-
ντικά από τον Ιωάννη, αδελφό του Μιχαήλ Η΄. Το σημερινό
μοναστηριακό συγκρότημα δεν διασώζει κατάλοιπα της βυ-
ζαντινής περιόδου, ως αποτέλεσμα εκτενούς ανοικοδόμη-
σης, κατά τον 18ο κυρίως αι. Στο καθολικό υπάρχει εντοιχι-
σμένη ανάγλυφη βυζαντινή εικόνα του Αγίου Δημητρίου.
74. Μονή Σίμωνος Πέτρας, η.
Η ίδρυση της μονής, μετά τα μέσα του 14ου αι., οφείλεται στον
όσιο Σίμωνα, αλλά υπάρχουν ενδείξεις ότι είχε συσταθεί από
παλαιότερα. Δεν σώζει κτίσματα της βυζαντινής περιόδου.
75. Μονή Γρηγορίου, η.
Το μοναστήρι ιδρύθηκε στις αρχές του 14ου αι. και κτήτο-
ράς του είναι σύμφωνα με την παράδοση ο όσιος Γρηγόριος
ο Νέος. Στο σημερινό συγκρότημα δεν σώζονται κτίσματα της
βυζαντινής περιόδου.
76. Μονή Διονυσίου, η.
Ο αυτοκράτορας της Τραπεζούντας Αλέξιος Γ΄ Κομνηνός εί-
ναι ο κτήτωρ της μονής Διονυσίου, που ιδρύθηκε το 1375 από
τον όσιο Διονύσιο. Το σημερινό συγκρότημα έλαβε τη μορφή
του κατά τον 16ο αι., με τις μεγάλες χορηγίες των ηγεμόνων
της Μολδοβλαχίας.
77. Μονή Αγίου Παύλου, η.
Κτήτωρ της μονής, κατά τον 10ο αι., θεωρείται ο όσιος Παύ-
λος ο Ξηροποταμίτης, στον οποίο αποδίδεται και η ίδρυση της
μονής Ξηροποτάμου. Δεν έχουν διασωθεί κτίσματα της βυζα-
ντινής περιόδου.
