Διατείχισμα Ακοντίσματος, το.
Καβάλα, η. Νεάπολις – Χριστούπολις, η.
ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ
100
33. Καβάλα, η οχύρωση, κάτοψη
33. Καβάλα, η οχυρωμένη πολη και το υδραγωγείο
32.
Διατείχισμα Ακοντίσματος, το.
Στα ανατολικά της Καβάλας, στα υψώματα πάνω από την
΄Ασπρη ΄Αμμο, στην θέση Εσκή Καπού, στην πορεία της
Εγνατίας Οδού, σώζονται τα ερείπια διατειχίσματος. Αποτε-
λείται από δύο παράλληλα τείχη και ανάμεσά τους διάδρο-
μο. Στο χαμηλότερο σημείο του ανοιγόταν πύλη, εκατέρωθεν
της οποίας εξωτερικά προεξείχαν στοιχεία που αύξαναν την
αμυντική ικανότητά της. Κλίμακες στον διάδρομο οδηγούσαν
σε κάποιο είδος περιδρόμου πάνω από την πύλη. Στα δύο
άκρα του διατειχίσματος υψωνόταν από ένας πύργος (σώ-
θηκε μόνο ο βόρειος). Χρονολογείται στην παλαιοχριστιανι-
κή περίοδο.
33. Καβάλα, η.
Νεάπολις – Χριστούπολις, η.
Αποικία Θασίων, η Νεάπολις, Χριστούπολις από τον 8ο μάλ-
λον αιώνα μέχρι το 1391, υπήρξε κάστρο και λιμάνι-κλειδί
στην επικοινωνία Μακεδονίας-Θράκης διά της Εγνατίας
Οδού. Κυριεύθηκε και πυρπολήθηκε το 1185 από τους Νορ-
μανδούς, ενώ κατά τη Φραγκοκρατία περιήλθε σε Λομβαρ-
δούς φεουδάρχες. Γύρω στα μέσα του 13ου αι. πέρασε
στην αυτοκρατορία της Νικαίας και μετά τα μέσα του 14ου
αι. συμπεριλήφθηκε στην ηγεμονία των τυχοδιωκτών αδελ-
φών Αλεξίου, μεγάλου στρατοπεδάρχου, και Ιωάννου, μεγά-
λου πριμικηρίου. Το 1387 κατέστη υποτελής των Οθωμανών
και το 1391 καταστράφηκε. Η πόλη εκτεινόταν στην απόκρη-
μνη χερσόνησο της Παναγίας στο άκρο της σύγχρονης πό-
λης της Καβάλας. Στην κορυφή του λόφου υψώνεται η ακρό-
πολη με δύο περιβόλους και ακρόπυργο. Στο παράλιο τεί-
χος της πόλης οι υπάρχοντες πύργοι και προμαχώνες είναι
έργα της Τουρκοκρατίας, αλλά στο χερσαίο τείχος, το οποίο
απομονώνει την χερσόνησο από την σύγχρονη πόλη, οι τε-
τράπλευροι πύργοι είναι βυζαντινοί. Η οχύρωση επεκτάθηκε
έξω από την χερσόνησο για πρώτη φορά πιθανώς κατά τον
3ο μ.Χ. αι. Επεμβάσεις πραγματοποιήθηκαν κατά τον 4ο-5ο
αι. μ.Χ., επί Ιουστινιανού, κατά τον 9ο και τον 10ο αι., κατά
τη μέση ή ύστερη βυζαντινή περίοδο. Λίγο πριν από το 1425
οι Οθωμανοί ανοικοδόμησαν τον εσωτερικό περίβολο της
ακρόπολης και στην συνέχεια τον εξωτερικό. Κατά την τρί-
τη δεκαετία του 16ου αι. πραγματοποιήθηκε μια εκτεταμέ-
νη επέμβαση στον περίβολο της πόλης, η οποία για δεύτερη
φορά στην ιστορία της επεκτάθηκε έξω από την χερσόνησο.
Παλαιοχριστιανικά και βυζαντινά αρχιτεκτονικά μέλη, κεραμι-
κή και νομίσματα βρίσκονται στις κατά καιρούς ανασκαφές,
ενώ στα τείχη και σε άλλα κτίσματα εντοιχίσθηκαν spolia και
επιγραφές. Στο άκρο της χερσονήσου το υδραγωγείο με τα
ψηλά τόξα σε δύο σειρές, έργο κατ’ αρχάς της Ρωμαϊκής πε-
ριόδου, χρωστά τη σημερινή του μορφή στην επέμβαση του
Ιμπραήμ πασά το 1520-1530.
