Αμαξάδες, οι.
Κοσμητή, η.
ΘΡΑΚΗ
93
Η αρχική βασιλική ανάγεται στην περίοδο ανάμεσα στο τέ-
λος της αρχαιότητας και τον 9ο αιώνα. Το σχεδόν σύγχρονο
με την εκκλησία νεκροταφείο κατ’ αρχάς αναπτύχθηκε γύρω
από αυτήν και μετά την πρώτη μετασκευή κατέλαβε το νάρ-
θηκα και τα πλάγια κλίτη.
23. Πολύστυλον, επισκοπικός ναός, βαπτιστήριο
23. Πολύστυλον, επισκοπικός ναός, κάτοψη
24. Αμαξάδες, οι.
Αναφέρονται λείψανα παλαιοχριστιανικού κτίσματος.
25. Φίλια, τα.
Στη θέση Καλέ σώζεται φρούριο με ζωή κατά την βυζαντινή
περίοδο και δεξαμενή.
26. Ξάνθη, η.
Ξάνθεια, η
.
Γνωστή από τη μεσοβυζαντινή περίοδο και μετά. Επισκοπή
από τον 9ο αι., προήχθη σε αρχιεπισκοπή γύρω στο 1316
και αργότερα, πριν από τα μέσα του 14ου αι., σε μητρόπο-
λη. Για δύο περίπου χρόνια (1343-1345) υπήρξε έδρα του
βούλγαρου ηγεμονίσκου της περιοχής Μομτσίλου. Στο κά-
στρο της Ξάνθης αναγνωρίζονται πύργοι που είναι δυνατόν
να χρονολογηθούν στις αρχές της μεσοβυζαντινής περιόδου.
Στην οχύρωση έγιναν σε μεταγενέστερες περιόδους αρκε-
τές επεμβάσεις. Στην πλαγιά κάτω από το κάστρο σώζεται ο
ναός των Ταξιαρχών, τρίκογχος με τρούλο, μεσοβυζαντινής
περιόδου με μεταγενέστερες επεμβάσεις, οι τελευταίες από
τις οποίες πραγματοποιήθηκαν τον 19ο αι. Η δυτική καμάρα
είναι κατεδαφισμένη.
27. Τοξότες, οι.
Αρχιτεκτονικά κατάλοιπα και λείψανα ψηφιδωτών δαπέδου
γύρω από τον Σιδηροδρομικό Σταθμό των Τοξοτών. Προφα-
νώς ανήκουν στην περιφέρεια της Τοπείρου και χρονολογού-
νται στη ρωμαϊκή ή παλαιοχριστιανική περίοδο. Κοντά στη
γέφυρα βρέθηκαν οροθετικές επιγραφές των Αβδήρων.
28. Κοσμητή, η.
Στο μουσουλμανικό νεκροταφείο του χωριού υπάρχουν κομμά-
τια αρχιτεκτονικών μελών και επιγραφών παλαιοχριστιανικής
περιόδου. Ίσως προέρχονται από την Τόπειρο (Παράδεισος).
