Γρατινή, η. Γρατιανού ή Γρατσιανού
Μίσχος, ο. Μαξιμιανούπολις – Μοσυνούπολις, η.
ΘΡΑΚΗ
87
15. Γρατινή, πύργος
17. Κομοτηνή, τείχη
17. Κομοτηνή, το κάστρο, κάτοψη
15. Γρατινή, η.
Γρατιανού ή Γρατσιανού ή
Γρατιανούπολις, η
.
Αναδεικνύεται σε σημαντικό κάστρο κατά την υστεροβυζα-
ντινή περίοδο. Κατά τους εμφυλίους πολέμους περιήλθε δύο
φορές στην κυριαρχία του Ματθαίου Καντακουζηνού και κα-
τέστη έδρα του μέχρι το 1357. Το 1364-1365 κατακτήθηκε
από τον Εβρενός. Σώζονται ερειπωμένα τμήματα τειχών και
δύο πύργων (ένας στρόγγυλος γωνιακός και ένας τετράγω-
νος), που χρονολογούνται μάλλον στον 9ο ή τον 10ο αι. Στο
εσωτερικό του περιβόλου σώζεται δεξαμενή. Στον σύγχρονο
οικισμό, κάτω από το κάστρο, ανασκάφηκε μικρή βυζαντινή εκ-
κλησία, που καταστράφηκε μάλλον κατά τον 13ο αι. Στα ερεί-
πιά της εγκαταστάθηκε αγγειοπλαστείο. Στην ανασκαφή βρέ-
θηκαν επίσης κουτρούβια μύρου από τη Θεσσαλονίκη και θη-
σαυρός νομισμάτων του α΄ μισού του 13ου αι.
16. Νυμφαία, η.
Σε ύψωμα κοντά στην Κομοτηνή, στον δρόμο για τα σημερινά
Ελληνοβουλγαρικά σύνορα, στη θέση Παλαιό Φρούριο, σώ-
ζεται τετράπλευρος φρουριακός περίβολος με πύργους στις
γωνίες. Χρονολογείται μάλλον στην υστεροβυζαντινή περίοδο.
17. Κομοτηνή, ή.
Κουμουτζηνά, τα
.
Κάστρο γνωστό κατά τη βυζαντινή περίοδο ως Κουμουτζηνά,
κατελήφθη από τον Εβρενός το 1364-1365. Βρίσκεται στην
καρδιά της σύγχρονης πόλης. Είναι μικρό τετράπλευρο κά-
στρο επί της Εγνατίας οδού, του τέλους του 4ου αι. ή του
5ου αι., ίσως του Θεοδοσίου A’ (379-395). Παλαιότερα τμήμα-
τα δεν επισημαίνονται. Κατά τόπους και περιορισμένης έκτα-
σης επισκευές, σε διάφορα σημεία των τειχών, πραγματοποι-
ήθηκαν μεταξύ 10ου και 12ου αι. Κυκλικοί πύργοι στις γωνίες
και τετράπλευροι ενδιαμέσως, με ξύλινα πατώματα όλοι. Τοι-
χοποιία με χοντροδουλεμένους λίθους και ζώνες με τέσσερις
σειρές πλίνθων. Στην ανατολική πλευρά του κάστρου διαμορ-
φώνεται διπλή κλίμακα ανόδου προς τον περίδρομο των τει-
χών, πιθανώς κομνήνειας περιόδου. Από εδώ προέρχεται κά-
λυμμα μάλλον βυζαντινής σαρκοφάγου με επιγραφή.
18. Μίσχος, ο.
Μαξιμιανούπολις –
Μοσυνούπολις, η.
Ιδρύθηκε πάνω στην Εγνατία οδό κατά τη διάρκεια της Ρω-
μαιοκρατίας. Έδρα επισκόπου από την παλαιοχριστιανική και
