Μαριανά, τα.
Νέα Καλλικράτεια, η.
ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ
130
106. Νέα Σύλλατα, το κάστρο και ο οικισμός, κάτοψη
106. Νέα Σύλλατα, κτίσμα εργαστηριακής χρήσης, κάτοψη
104. Μαριανά, πύργος
104. Μαριανά, τα.
Ο υστεροβυζαντινός πύργος που σώζεται στα Μαριανά Ολύν-
θου, ανήκε αρχικά σε μετόχι της μονής Δοχειαρίου. Στην ίδια
θέση έχουν εντοπιστεί ερείπια ναού και άλλα οικοδομικά κατά-
λοιπα βυζαντινών χρόνων.
105. Γαλάτιστα, η.
Στο κέντρο του οικισμού της Γαλάτιστας, σώζεται πύργος
του 11ου-12ου αι., με χρήση μέχρι και τον 14ο. Στους Αγίους
Αναργύρους Γαλάτιστας έχει επισημανθεί παλαιοχριστιανική
βασιλική, στην θέση της οποίας βρίσκεται νεώτερο ναΰδριο,
ενώ έχει ανασκαφεί και ένα λουτρό.
106. Νέα Σύλλατα, τα.
Βρύα, η.
Ο προσφυγικός οικισμός Νέα Σύλλατα, κατέχει την θέση της
μεσαιωνικής Βρύας, που αποτελεί συνέχεια της αρχαίας Βρέ-
ας. Κατά τους παλαιοχριστιανικούς χρόνους γνώρισε σημα-
ντική ακμή, όπως μαρτυρείται από την εύρεση δύο κοιμητηρί-
ων, εργαστηριακών εγκαταστάσεων και τμήματος λουτρικού
συγκροτήματος. Στα τέλη του 10ου-αρχές 11ου αι. σημειώ-
νεται αναβίωση του οικισμού, γύρω από την Τούμπα, την αρ-
χαία ακρόπολη, και μέσα σε αυτήν. Το 1078 μεταφέρεται μά-
λιστα στη Βρύα η έδρα της επισκοπής Κασσανδρείας και Βρυ-
ών. Στην εκτός των τειχών περιοχή παρατηρείται πυκνή δόμη-
ση, με κατοικίες και πολλούς εργαστηριακούς χώρους, ενώ
έχει βρεθεί και ένα λουτρό. Στην Τούμπα έχουν επισημανθεί
λείψανα παλαιοχριστιανικού κτίσματος με μαρμάρινα μέλη και
μαρμαροθέτημα. Ο οχυρός περίβολος παρουσιάζει τρεις οι-
κοδομικές φάσεις, με πρώτη αυτή των υστερορωμαϊκών χρό-
νων. Σημαντικότερη είναι η δεύτερη, που ανάγεται στα τέλη
του 10ου-αρχές 11ου αι., με βάση την τοιχοποιία. Σε μια μετα-
γενέστερη, τρίτη φάση, αποδίδονται μικρότερες επεμβάσεις
και συμπληρώσεις. Το κάστρο και ο οικισμός εγκαταλείφθη-
καν πριν από τα τέλη του 13ου αι., ύστερα από καταστροφή
και έκτοτε δεν κατοικήθηκαν μέχρι τους νεώτερους χρόνους.
107. Νέα Καλλικράτεια, η.
Στο σύγχρονο οικισμό της Νέας Καλλικράτειας έχει επιση-
μανθεί παλαιοχριστιανική εγκατάσταση, από την οποία έχουν
ερευνηθεί συγκρότημα ληνών, λουτρό, κλίβανος και λείψανα
ενός οικοδομήματος με τοιχογραφίες και εντοίχια ψηφιδωτά.
Τα ευρήματα αυτά, που τεκμηριώνουν την ύπαρξη ενός ακμαί-
ου οικισμού, χρονολογούνται μεταξύ του 4ου και του 6ου αι.
